Không Còn Là Chatbot: ChatGPT Giờ Có Thể Thay Bạn Làm Việc

Kể từ khi ChatGPT ra mắt vào cuối năm 2022, OpenAI đã từng bước nâng cấp công cụ này để phục vụ ngày càng nhiều tác vụ phức tạp trong đời sống và công việc. Ban đầu chỉ là một chatbot trả lời câu hỏi, ChatGPT nhanh chóng trở thành cánh tay đắc lực trong việc viết lách, lập trình, hỗ trợ học tập và nghiên cứu. Tuy nhiên, bước ngoặt thực sự chỉ xuất hiện khi OpenAI giới thiệu tác nhân ChatGPT mới, một bản mở rộng vượt xa phạm vi hội thoại thuần túy, giúp ChatGPT có khả năng suy nghĩ, lập kế hoạch và hành động thay người dùng.

Trong bối cảnh thế giới đang chứng kiến làn sóng chuyển đổi số mạnh mẽ, nơi con người phải xử lý khối lượng công việc ngày càng lớn, sự xuất hiện của một trợ lý ảo có thể chủ động hành động, tự truy vấn, tự tổng hợp và tự ra quyết định thực thi, đã mở ra một chương mới cho kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo. Đây không còn là tương lai xa xôi của AI mà là một thực tại mà hàng triệu người dùng ChatGPT Pro, Plus và Team đang từng bước tiếp cận.

1. Bản chất của tác nhân ChatGPT

Không giống với những phiên bản trước đây, nơi ChatGPT đóng vai trò là “người phản hồi thông minh” thì với tính năng tác nhân mới, ChatGPT trở thành một thực thể số biết hành động. Điều này có nghĩa là người dùng không chỉ yêu cầu thông tin, mà còn có thể giao phó nhiệm vụ cụ thể, từ lập kế hoạch, sắp xếp lịch hẹn đến tổng hợp tài liệu và gửi báo cáo.

Tác nhân này là sự kết tinh của nhiều công nghệ trước đó do OpenAI phát triển, đặc biệt là sự tích hợp của hệ thống truy cập web thông minh Operator và mô-đun nghiên cứu tự động Deep Research. Sự kết hợp này cho phép AI không chỉ tiếp cận thông tin bên ngoài mô hình đào tạo, mà còn có khả năng tổng hợp từ nhiều nguồn và phân tích dữ liệu theo yêu cầu của người dùng.

Khi được kích hoạt, ChatGPT có thể hiểu yêu cầu được nhập dưới dạng ngôn ngữ tự nhiên, từ đó đưa ra các phản hồi có hành động rõ ràng như sắp xếp cuộc họp, soạn thảo tài liệu, đề xuất mua sắm hoặc lên kế hoạch chi tiết cho các hoạt động cá nhân.

Một điểm nổi bật trong cơ chế hoạt động của tác nhân ChatGPT là khả năng vận hành thông qua một máy tính ảo chuyên dụng. Đây là không gian tính toán được cô lập, nơi AI có thể thực hiện các hành động phức tạp như thao tác với lịch biểu, gửi email, tạo bảng tính, viết slide thuyết trình hoặc thậm chí lên danh sách nguyên liệu nấu ăn. Người dùng chỉ cần đưa ra yêu cầu, ví dụ như: “Hãy kiểm tra lịch của tôi trong tuần sau và cho tôi biết những cuộc gặp với khách hàng nào còn trống” hay “Hãy lên thực đơn cho bữa sáng kiểu Nhật dành cho 4 người và mua nguyên liệu trên dịch vụ đặt hàng trực tuyến”.

Tác nhân ChatGPT sẽ truy cập thông tin có liên quan, phân tích lịch trình, tổng hợp dữ liệu từ các nền tảng thương mại điện tử và tạo ra kế hoạch hành động. Điểm mạnh ở đây chính là khả năng hiểu ngữ cảnh, phản hồi theo cách logic và không yêu cầu người dùng phải thực hiện nhiều bước thủ công trung gian.

2. Trí thông minh tổng hợp từ nhiều công nghệ

Tác nhân ChatGPT không phải là một sáng tạo độc lập, mà là sự kết hợp tinh vi giữa nhiều công nghệ lõi đã được OpenAI phát triển và thử nghiệm trong nhiều năm. Operator cho phép AI truy cập các trang web công khai và tìm kiếm dữ liệu như một trình duyệt thông minh. Deep Research giúp AI tóm tắt thông tin từ hàng chục website, tạo thành bản báo cáo súc tích, có hệ thống, tránh dư thừa hoặc nhiễu thông tin.

Bên cạnh đó, máy tính ảo tích hợp cho phép xử lý dữ liệu một cách an toàn, tách biệt với dữ liệu cá nhân, đồng thời đảm bảo các hành động của AI không ảnh hưởng tiêu cực đến hệ thống của người dùng. Sự kết hợp này khiến tác nhân ChatGPT trở nên linh hoạt và mạnh mẽ hơn rất nhiều so với các thế hệ AI tiền nhiệm từng được triển khai trên thị trường.

Để đo lường hiệu suất, OpenAI đã đưa tác nhân ChatGPT vào các bài kiểm tra chuyên sâu như Humanity’s Last Exam (HLE) và FrontierMath. Kết quả ghi nhận là một bước tiến lớn:

Trong bài kiểm tra HLE, một bài test toàn diện gồm 3.000 câu hỏi thuộc hơn 100 lĩnh vực khác nhau, tác nhân ChatGPT đạt 41,6% điểm, cao gần gấp đôi so với các mô hình trước như o3 và o4-mini. Điều này cho thấy AI không chỉ giỏi ở một mảng duy nhất, mà có năng lực tư duy đa ngành rõ rệt.

Với FrontierMath, một trong những bài toán học phức tạp nhất hiện nay, tác nhân cũng ghi điểm ấn tượng 27,4% khi được hỗ trợ các công cụ, trong khi o4-mini chỉ đạt 6,3%. Đây là minh chứng cho thấy mô hình mới của OpenAI có khả năng giải quyết các bài toán nâng cao, điều từng là điểm yếu của nhiều AI trước đó.

3. So sánh với các đối thủ cùng ngành

Nhiều ông lớn công nghệ trong Thung lũng Silicon đã sớm đầu tư vào phát triển các tác nhân AI, điển hình như Google với Bard Extensions, Perplexity với công cụ tìm kiếm AI tương tác, hay Anthropic với Claude. Tuy nhiên, phần lớn các sản phẩm hiện tại vẫn đang ở mức phản hồi hoặc trợ lý, chưa thực sự “hành động” theo đúng nghĩa.

Tác nhân ChatGPT vượt lên nhờ khả năng kết hợp dữ liệu từ nhiều nguồn, xử lý hành động đa bước, vận hành logic trong môi trường ảo độc lập. Chính điểm này giúp OpenAI tạo nên một bước nhảy vọt về tính ứng dụng, đặc biệt trong môi trường doanh nghiệp và cuộc sống cá nhân hiện đại.

4. Biện pháp kiểm soát và giới hạn rủi ro

Tất nhiên, với khả năng hành động cũng kéo theo những nguy cơ tiềm ẩn, nhất là trong việc xử lý dữ liệu cá nhân hoặc thực hiện hành vi ngoài tầm kiểm soát của người dùng. Hiểu rõ điều này, OpenAI đã thiết lập nhiều biện pháp an toàn chủ động.

Đầu tiên, tác nhân được lập trình để từ chối thực hiện các nhiệm vụ rủi ro cao, chẳng hạn như giao dịch tài chính, chuyển tiền, xóa dữ liệu hệ thống hoặc truy cập thông tin nhạy cảm nếu không được cấp quyền rõ ràng. Thứ hai, người dùng phải xác nhận các hành động quan trọng như gửi email, chia sẻ thông tin cá nhân, thiết lập cuộc gọi hoặc truy cập dữ liệu tài khoản bên thứ ba.

Ngoài ra, việc xử lý được thực hiện trong một máy tính ảo riêng biệt, giúp ngăn chặn AI can thiệp vào các hệ thống nội bộ hoặc ghi nhớ dữ liệu cá nhân lâu dài. Đây là một lớp bảo vệ quan trọng, vừa đảm bảo hiệu năng, vừa giữ vững nguyên tắc đạo đức trong vận hành AI.

5. Cảnh báo từ nhà sáng lập OpenAI

Sam Altman (Giám đốc điều hành OpenAI)  không ít lần đưa ra khuyến cáo về cách sử dụng các tác nhân AI mới. Trong một bài đăng gần đây, ông nhấn mạnh rằng người dùng nên thận trọng khi giao quyền truy cập cá nhân cho AI, bởi không phải lúc nào hành động tự động cũng phù hợp. Ông cho rằng việc để AI lên lịch bữa tối là hợp lý nhưng không nên để AI chọn quần áo và mua sắm thay bạn chỉ vì tiết kiệm thời gian.

Điều đó có nghĩa là, dù AI có thể hành động, con người vẫn cần đóng vai trò giám sát và quyết định cuối cùng. Sự lạm dụng công nghệ vì tiện lợi đôi khi lại dẫn đến hậu quả không mong muốn nếu người dùng không kiểm soát tốt thông tin được chia sẻ.

6. Ứng dụng thực tế trong đời sống và công việc

Tác nhân ChatGPT có tiềm năng ứng dụng rất rộng, từ cá nhân đến tổ chức. Trong doanh nghiệp, AI có thể thay thư ký sắp xếp lịch họp, nhắc việc, soạn báo cáo nội bộ hoặc gửi email khách hàng. Trong lĩnh vực giáo dục, AI có thể hỗ trợ giáo viên xây dựng giáo án, thiết kế bài kiểm tra hoặc tìm kiếm tư liệu học tập. Với người dùng cá nhân, AI trở thành “người quản gia số” từ đặt lịch khám bệnh, lên kế hoạch nấu ăn đến tìm kiếm nơi nghỉ dưỡng phù hợp ngân sách.

Chính sự linh hoạt và khả năng tương tác theo ngữ cảnh khiến tác nhân ChatGPT trở thành một công cụ mạnh mẽ, không chỉ hỗ trợ mà còn thay thế con người trong nhiều hoạt động tiêu chuẩn hóa, tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu suất cá nhân.

Tác nhân AI không phải là khái niệm nhất thời. Trong tương lai gần, các phiên bản nâng cấp của ChatGPT có thể tự đề xuất nhiệm vụ, học thói quen của người dùng và tối ưu hóa lịch trình sống hàng ngày mà không cần chỉ thị cụ thể. Chúng có thể phối hợp với nhau như một hệ sinh thái nhỏ, một tác nhân làm nhiệm vụ nghiên cứu, một tác nhân khác lên kế hoạch và một tác nhân thứ ba thực hiện.

Điều quan trọng là OpenAI đang đi đúng hướng khi phát triển AI có thể suy nghĩ, hành động và tuân thủ đạo đức, thay vì chỉ tăng cường sức mạnh tính toán. Khi kết hợp được giữa logic, hiệu năng và kiểm soát, tác nhân ChatGPT có thể trở thành một chuẩn mực mới cho mô hình AI thế hệ tiếp theo.

Việc OpenAI ra mắt tác nhân ChatGPT không chỉ là một cập nhật phần mềm, mà là sự mở đầu cho một kỷ nguyên mới, nơi AI có thể hành động như một phần mở rộng của con người. Dù còn nhiều câu hỏi xoay quanh quyền riêng tư, đạo đức và kiểm soát hành vi nhưng rõ ràng, một tương lai nơi AI không chỉ hiểu bạn mà còn làm thay bạn đang dần trở thành hiện thực.

Câu hỏi còn lại là: bạn sẽ sử dụng công cụ này thế nào như một trợ lý, một cộng sự hay một người thay mặt? Lựa chọn thuộc về bạn nhưng AI thì đã sẵn sàng hành động.